Huren voor Buren

In 't kort

• tijdelijke huisvesting aan laag tarief voor erkende vluchtelingen in Herent, omdat zij moeilijk een betaalbare woning vinden 
• huurt woningen om die onder te verhuren aan vluchtelingen. Stelt zich op die manier garant aan de verhuurder voor een correcte betaling en een goed onderhoud van de woning.
• werkt samen met Onthaalgroep Vluchtelingen Herent en fonds Gastvrij Herent

Context

Jan Engelen, lid van de Raad van bestuur van Huren voor Buren: "Herent vangt al lang actief vluchtelingen op. In de jaren 1980 waren er de bootvluchtelingen uit Cambodja, Vietnam en Laos, in de jaren 2000 kwamen vluchtelingen uit de pas onafhankelijke staten van de voormalige Sovjet-Unie. De laatste jaren zien we veel Palestijnen en Syriërs. De Onthaalgroep Vluchtelingen Herent (OGV) onthaalt en begeleidt vluchtelingen in Herent. Het gaat om een 30-tal vrijwilligers die samenwerken met de maatschappelijk werkers van het Lokaal Opvang Initiatief (LOI). Zij maken de vluchtelingen wegwijs in Herent, helpen hen bij de contacten met de school, kinderopvang, huisarts en andere diensten en organiseren bv. een wekelijkse ‘theebabbel’ waar de vluchtelingen de Nederlandse taal inoefenen. Ze gaan aan huis om noden op te vangen en de mensen te ondersteunen.

De OGV kan via het ‘Fonds Gastvrij Herent’, waar mensen maandelijks geld op storten, vluchtelingen en nieuwkomers financieel ondersteunen, daar waar het OCMW niet kan of mag tussenkomen en er een dringende nood is. Iedere maand komt er op die manier zo’n 1000 euro aan giften binnen die hieraan kunnen besteed worden.

Als je in contact komt met de vluchtelingen hier, heb je snel door dat huisvesting een ernstig probleem is. Toch kunnen ze maar actief worden in onze maatschappij als ze behoorlijk wonen. In Herent is de situatie bijzonder moeilijk, want het is een dure gemeente o.a. door zijn goede bereikbaarheid vanuit Brussel, Mechelen en Leuven. Het gemeentebestuur, het LOI en het OCMW zijn hier zeer actief en bereidwillig: verschillende woningen worden beschikbaar gesteld voor vluchtelingen. Maar dat aanbod is steeds van zeer tijdelijke aard: in een LOI kan je maar drie maanden blijven na je erkenning. Dat is een nijpend probleem.

De OGV zag die nood al een tijdje, maar vond niet onmiddellijk iemand die een project rond huisvesting aan vluchtelingen wilde trekken. Bovendien vormde het project financieel ook een groot risico voor de OGV, structureel een feitelijke vereniging. Daarom werd in 2021 een aparte vzw opgericht: ‘Huren voor Buren’, met enkele leden van de OGV maar ook vrijwilligers die specifiek voor de nieuwe vzw werden aangetrokken."

Dagelijkse werking

Koen Steenberghs, lid van de raad van bestuur: "Het uitgangspunt van Huren voor Buren is: het verhuren aan vluchtelingen verloopt moeilijk, omdat de verhuurder de huurder en zijn financiële achtergrond niet voldoende vertrouwt. Daarom huren wij met Huren voor Buren een huis voor hen. Aangezien wij lokaal verankerd zijn en de gebruiken en gewoonten hier dus kennen, creëert dat onmiddellijk al een vertrouwen. Wij garanderen de verhuurder een goed onderhoud en de maandelijkse betaling van de huur. Aangezien wij de huurder zijn, kent de verhuurder strikt genomen alleen ons. Wij ontzorgen bovendien de verhuurder: vrijwilligers van de OGV kunnen zo nodig een aantal klusjes doen. Is er iets niet in de haak, dan regelt een klusjesman het en vraagt alleen de materiaalkost terug. Wij vragen in ruil aan de verhuurder dat de huur iets lager ligt dan de marktconforme huurprijzen. Huren voor Buren verhuurt deze woningen dan verder aan de vluchtelingen."

Jan Engelen: "We zijn begonnen in 2021 toen de Kerkraad van Herent ons 2 huizen wilde verhuren. Vandaag huren we 9 woningen. Eigenlijk vormen we een soort privé sociaal verhuurkantoor met een extra sociale service. Het gaat veel sneller en minder formeel, met heel korte communicatielijnen. Voor elk huis wordt er een andere beheerder aangesteld. De sociale bijstand gebeurt telkens door een andere buddy, een vrijwilliger van de OGV. We kozen er bewust voor om de taken te scheiden: de vertrouwenspersoon (buddy) is iemand anders dan de persoon die de contacten heeft met de verhuurder, want de beheerder moet van de huurder ook soms dingen kunnen controleren en eisen.

Huren voor Buren heeft dus op zijn beurt een huurcontract met het vluchtelingengezin dat huurt. Daarbij trachten we zoveel mogelijk rekening te houden met hun financiële situatie. We starten met een huurcontract van één jaar met daarna een mogelijke verlenging met 1 of 2 jaar. De intentie is dat het vluchtelingengezin binnen die termijn heeft kunnen werken aan zijn integratie, de taal heeft kunnen leren, zicht heeft gekregen hoe ze hun leven weer willen opbouwen (door werk te zoeken of een opleiding te volgen) en klaar is om een woning te zoeken op de private huurmarkt. Maar 3 jaar is lang en ook niet lang."

Koen Steenberghs: "We hebben natuurlijk maar 9 woningen tot onze beschikking. Om te bepalen wie er voor in aanmerking komt vragen we aan het OCMW of aan de LOI-verantwoordelijke info over de prioritaire families in nood. Onze vraag wordt steeds onmiddellijk beantwoord, want de nood is hoog. De zelfredzaamheid van onze huurders is zeer divers. Een voorwaarde om te mogen huren bij ons is dat ze zichzelf inschrijven voor een sociale woning. Indirect moeten we er zeker van zijn dat de huurders de huur zullen kunnen betalen, dus moeten ze ingeschreven zijn bij het OCMW en dus een leefloon krijgen. We werken daarvoor nauw samen met het OCMW: er is regelmatig een aparte overlegvergadering tussen de OGV, het OCMW en Huren voor Buren.

Hoe vinden wij geschikte woningen om te verhuren aan een schappelijke prijs? Via mond aan mond reclame, onze website, de OGV, de parochie en soms in het weekblad Kerk & Leven melden dat wij woningen zoeken. Als immokantoren een huis niet valabel vinden (voor henzelf), gebeurt het dat ze naar ons doorverwijzen.

De vzw Huren voor Buren heeft liquide middelen nodig omdat het al voorgekomen is dat er huurachterstand was bij een vluchteling. Bovendien staan de huurwaarborgen van de vluchtelingen bij ons apart vast terwijl we zelf wel een huurwaarborg aan onze verhuurders moeten kunnen voorleggen. Daarnaast nemen we kleine herstellingen voor eigen rekening. We zijn dan ook blij dat we projectsteun ontvangen van Caritas Hulpbetoon in de vorm van fiscale aftrekbaarheid voor onze donateurs."

Jan Engelen: "Voor de begeleiding van de vluchtelingen kunnen we rekenen op buddy’s en klusjesmannen van de OGV. We zijn dus echt verstrengeld met die vrijwilligersorganisatie. Wanneer er in het LOI gezinnen zijn die hulp kunnen gebruiken, wordt gezocht naar een buddy. De buddies starten dikwijls al bij de asielaanvraag door de vluchteling te begeleiden bij zijn bezoek aan het aanmeldcentrum bij de Dienst Vreemdelingenzaken. Eenmaal de vluchteling huurt bij ons gaat de buddy op bezoek, helpt met de administratie, met de contacten met school, praktische zaken zoals het vinden van een supermarkt, … Er zijn buddy's die iedere week langsgaan voor huiswerkbegeleiding van de kinderen. Vier klusjesmannen komen dan weer ter plaatse als bv. een kraan of slot moet worden vervangen, of bij een waterlek waar ze dan de contacten op zich nemen met de Watergroep."

Getuigenissen

Jan Engelen: "Enkele buddy's volgen een gezin op dat gevlucht is uit Syrië. Hun derde zoon, Adam*, was al volwassen en mocht niet overkomen, hij kwam ook niet in aanmerking voor gezinshereniging. Adam raakte via via wel in Griekenland. De buddy's hebben zijn papieren in orde gebracht om hem van daaruit naar hier te krijgen. Omdat Adam een zichtprobleem heeft, werd voor hem contact gezocht met een professor bij het UZ Leuven die hem gratis wilde onderzoeken. En kijk, ondertussen heeft hij de taal geleerd, een VDAB-opleiding gevolgd en stage mogen doen bij een verwarmingsfirma waar hij nadien mocht blijven werken. Daardoor kreeg hij een lening vast en kon daarmee onlangs een huisje kopen. Zo’n mooi voorbeeld mag je niet veralgemenen, maar het kan. Maar zonder ondersteuning is zo’n uitkomst moeilijk te bereiken.

We ondersteunen ook Zayn*, een vluchteling met een beperking. Hij is verlamd aan de onderste ledematen nadat hij in Syrië door scherven van een bom werd geraakt. Zayn zat in een vluchtelingenkamp in Lesbos in Griekenland, en we hebben er met de OGV hard voor gewerkt om hem samen met zijn gezin (vrouw en twee kleine kinderen) naar hier te halen. We zijn met Huren voor Buren mee op zoek gegaan naar een aangepaste woning voor hem. Wel een 60-tal bezoeken waren nodig, want veel appartementen komen niet in aanmerking en de eigenaar moest er ook voor open staan. Maar dan vonden we een appartement met een lift en bereidwillige eigenaars. Het noodfonds Gastvrij Herent past iedere maand een stukje van de huur bij. Als er een sociale woning wordt gevonden, is zijn probleem opgelost. Hij krijgt immers voorrang. Maar er zijn amper toegankelijke sociale woningen."

Koen Steenberghs: "Huren voor Buren beschikt momenteel over 1 heel groot huis, dat we kunnen huren tegen een betaalbare prijs omdat de eigenaar plant om het te slopen. Als de sloopvergunning rond is, moeten de huurders er wel onverbiddelijk uit. Het is de projectontwikkelaar die in dit geval met ons contact heeft opgenomen, want zo vermijdt hij leegstand en krijgt hij huur.
Daar woont momenteel een Somalische familie met 7 kinderen. Ze hebben elkaar hier via gezinshereniging teruggevonden.

Een ander gezin dat we een nieuwe start konden geven, komt uit Gaza. Ahmed*, de vader, runde twee groothandels in zijn geboortestreek, maar zag er geen toekomst meer. Je merkt dat ze erg zelfredzaam zijn: ze zijn opgeleid, stimuleren de kinderen om snel Nederlands te leren en willen dat zelf ook. De dochter is onmiddellijk verpleegkunde gaan studeren. Ze vragen ons zelf naar bijkomende initiatieven die kunnen worden genomen, ze willen vooruit. Ahmed heeft zelf snel een job als pakjesverdeler bij een postorderbedrijf gevonden en is dus niet meer afhankelijk van een leefloon bij het OCMW."

Jan Engelen: "Maar we moeten er niet flauw om doen, er zijn ook huurders die veel begeleiding nodig hebben. Een van de woningen die we verhuren, bekwamen we van een eigenaar van een huurwoning die rechtstreeks verhuurde aan vluchtelingen en daarmee wilde stoppen. Hij had er veel zorgen mee, bv. wanneer de vluchtelingen een sociale woning kregen toegewezen, want dan waren ze plots weg. We legden hem onze werking uit en hij verhuurt sindsdien aan ons, wij nemen zijn zorgen van hem over. In die woning woont nu Raina*, een alleenstaande moeder met 3 kinderen. Zij krijgt veel hulp van een buddy die o.a. regelmatig de kinderen ondersteunt bij hun huiswerk. Er is ook wat huurschade, waarvoor wij dan beroep doen op onze klusjesmannen. Daarom wil Huren voor Buren het aantal huizen dat we verhuren beperken tot een tiental, om alles beheersbaar te houden."

* Fictieve naam

Contact

Huren voor Buren vzw
Maleizenstraat 35
3020 Herent
https://ogv-herent.org/friends/
hurenvoorburen@gmail.com