Lege brooddozen en onderwijskansen: hoe het Regina Pacisinstituut omgaat met armoede op school

We spraken met Willem Merckx, algemeen directeur van het Regina Pacisinstituut in Brussel over de armoedeproblematiek en lege brooddozen op school.

Jullie school heeft een OKI-score van 3,06.* Wat betekent dat in de praktijk?

"Dat betekent veel, maar tegelijk ook niet veel. Onderwijs blijft onderwijs, en jongeren blijven jongeren, ongeacht hun socioculturele of economische achtergrond. Tegelijk moeten we wel nadenken over hoe we kostenbesparend onderwijs kunnen aanbieden zonder aan kwaliteit in te boeten. Dat doe je niet door beslissingen over de hoofden van mensen heen te nemen, maar door in dialoog te gaan met wie het zelf ervaart. Luister naar de ervaringsdeskundigen en wijs niet te vaak of te snel met het vingertje. Investeren in goed onderwijs blijft essentieel, zodat élke jongere de kans krijgt om te leren."

Komen lege brooddozen voor op jullie school?

"Ongetwijfeld."

De Universiteit Gent schat dat 0,3% van de leerlingen zonder lunch naar school komt. Komt dat overeen met jullie ervaring?

"Veel leerlingen eten buiten de school, dus het is moeilijk om hier een exact cijfer op te plakken. Maar we merken wel dat de gratis soep die we aanbieden erg populair is. Dat zegt toch iets."

Welke gevolgen zien jullie bij leerlingen die een maaltijd overslaan?
"Honger, vermoeidheid, buikpijn, futloosheid… Daarnaast grijpen leerlingen vaak terug naar goedkope en ongezonde voeding."

Wat doet de school om lege brooddozen te verhelpen?
"Van de herfstvakantie tot de krokusvakantie bieden we gratis soep aan."

Krijgen jullie hier financiële of materiële steun voor?

"We krijgen ondersteuning vanuit de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) en extra GOK-middelen, maar extra initiatieven die ons helpen om leerlingen beter te ondersteunen, zijn zeker welkom."

Lege brooddozen zijn slechts één aspect van armoede. Welke andere signalen merken jullie op school?

"Onbetaalde schoolfacturen, leerlingen die niet kunnen meegaan op meerdaagse studiereizen, een beperkt aantal kledingstukken… Armoede heeft veel gezichten."

Wat zou je schoolbesturen, leerkrachten en beleidsmakers aanraden om armoede in scholen aan te pakken?

"Laat je omringen door ervaringsdeskundigen. Praat niet over mensen in armoede, maar mét hen. Luister naar hun noden en ga aan de slag met hun bevindingen. Mensen in armoede worden al genoeg betutteld – erken hen als volwaardige gesprekspartners."

* De Onderwijs kansarmoede-indicator (OKI) is een cijfer tussen 0 en 4 dat aangeeft in welke mate leerlingen aantikken voor vier leerlingenkenmerken (thuistaal niet-Nederlands, laag opleidingsniveau van de moeder, ontvangen van een schooltoelage of wonen in een buurt met hoge mate van schoolse vertraging).