8 april – Internationale Roma Dag

Vandaag is Internationale Romadag! We vieren en staan stil bij de cultuur, identiteit en geschiedenis van Roma. ‘Roma’ is een verzamelnaam voor een heel diverse groep. Toch zijn ze verbonden door een trotse gemeenschappelijk kernidentiteit. Hun geschiedenis kent veel zwarte bladzijden, maar getuigt ook van een enorme veerkracht. Tot vandaag wordt hun leven gekenmerkt door maatschappelijke hindernissen en structurele uitsluiting, maar de strijd voor gelijke kansen en volwaardige rechten wordt moedig voortgezet.

Structurele hindernissen

Roma maken al eeuwenlang deel uit van de Europese samenleving. Tot vandaag blijven ze helaas één van de meest gemarginaliseerde groepen op het continent. Ze krijgen te maken met discriminatie op de arbeids- en huizenmarkt, leven vaak in kansarmoede en ook aansluiting vinden bij onderwijs verloopt soms moeilijk.

De groep Roma die rondtrekken in woonwagens krijgt bovendien te maken met administratieve uitdagingen omdat onze instituties niet aangepast zijn aan het leven van een nomadisch bestaan. Bovendien is er een nijpend tekort aan terreinen waar men met woonwagens kan verblijven, wat hun stabiliteit en toegang tot onderwijs ondermijnt.

Wat doet Caritas Vlaanderen?

Caritas Vlaanderen zet zich actief in voor de rechten en het welzijn van Roma. Dat doen we bijvoorbeeld door middel van het Referentieadres. In opdracht van het Departement Welzijn van de Vlaamse Overheid bieden we woonwagenbewoners de mogelijkheid om bij ons hun adres te zetten, zodat ze zich administratief kunnen verankeren en toegang krijgen tot hun sociale rechten. Bovendien ondersteunen we hen door te helpen bij het lezen en interpreteren van brieven die ze ontvangen, begeleiden we in procedures zoals aanvragen van ziekteverzekering of groeipakket en bemiddelen we waar nodig tussen onze cliënten en bepaalde instanties.

We zetten ook in op verschillende educatieve projecten. Met initiatieven zoals Spelcaravan, De Fontein Junior en Family Following organiseert Caritas Vlaanderen socio-educatieve activiteiten op maat van kinderen in Roma- en woonwagengezinnen. Zo werken we stap voor stap aan gelijke onderwijskansen.

Tenslotte erkennen we ook het belang van een geïntegreerde aanpak. Zo vindt er regelmatig een overleg van het Netwerk woonwagenbewoners plaats, waar actoren uit het werkveld signalen en ideeën uitwisselen, en vragen we aandacht voor de situatie van deze doelgroep bij het beleid.

Vraag tot aandacht

Op deze dag vragen we beleidsmakers, organisaties én burgers om de noden van Roma en andere rondtrekkende gemeenschappen ernstig te nemen. Alleen door regelgeving op maat, voldoende standplaatsen en toegankelijke diensten kunnen we bouwen aan een samenleving waarin niemand wordt uitgesloten.

We willen het echter ook niet alleen maar over de uitdagingen hebben. Internationale Romadag is ook dag om feest te vieren! Het is een dag voor de Roma om zich te tonen. Er wordt gezongen en gedanst. Het is een dag van verbinding die wereldwijd gevierd wordt. Ook in België wordt een waaier aan activiteiten georganiseerd: van debatten in het Europees parlement, over tentoonstellingen en netwerkenmomenten tot vrolijke feesten met traditionele muziek en heerlijk eten. Het is een moment van trots en kracht, waarop Roma luid en duidelijk zeggen: ‘Wij zijn hier!’

Fijne Roma dag! Bahtalo Romano dives!