Breek de Cyclus

Caritas Vlaanderen ontwikkelde een gratis educatieve workshop van 1 lesuur voor leerlingen van het vijfde leerjaar tot het tweede middelbaar over het dubbele taboe rond menstrueren en armoede. Ben jij leerkracht en wil je onze workshop reserveren tussen januari en eind juni 2025? Kom er hieronder alles over te weten.
Tegelijk willen we de uitwisseling tussen leerkrachten bevorderen die rond menstruatiearmoede een actie hebben lopen of willen opzetten. We organiseren een hulplijn, een forum én een online uitwisselingsmoment. Je vindt hieronder alle details.

In 2019 deed Caritas Vlaanderen voor het eerst onderzoek naar menstruatiearmoede in Vlaanderen en zette hiermee het thema op de politieke en sociale agenda. Uit de resultaten bleek dat er een ‘dubbel taboe’ bestaat en negatief effect is op de gelijke onderwijskansen van meisjes en jonge vrouwen die zich in een kwetsbare situatie bevinden. Als armoedeorganisatie vertrekt Caritas Vlaanderen vanuit haar expertise op het vlak van menstruatiearmoede als kapstok om de impact op jongeren hun welzijn te bespreken.

We pleiten voor een aanpak van het dubbele taboe, namelijk rond menstruatie én armoede. Menstruatiearmoede gaat over meer dan een gebrek aan financiële middelen, het heeft namelijk een impact op het psychisch en sociaal welbevinden en de participatiekansen van jongeren. We vinden het belangrijk om binnen een gelijkekansenbeleid de impact van menstruatiearmoede sociaal maatschappelijk te kaderen in een onderwijscontext. In die zin sluit onze workshop zowel aan bij de lessen biologie als economie van het secundair onderwijs of voor het lager onderwijs bij de minimumdoelen rond zowel mens en maatschappij als seksualiteit.

Vertrekken vanuit menstruatiearmoede en het dubbele taboe errond is voor ons de springplank om diverse welzijnselementen en maatschappelijke ongelijkheden te bespreken. Onze educatieve workshop wijkt daarbij dus af van bestaande initiatieven die zich voornamelijk richten op informeren en sensibiliseren over menstrueren en de menstruatiecyclus. Wij geloven dat om te werken aan menstruatiewelzijn het cruciaal is om het dubbele taboe dat menstruatiearmoede inhoudt aan te pakken om te werken aan gelijke kansen.

Doelstellingen

1. Gelijke onderwijskansen bevorderen door het dubbele taboe weg te werken rond menstruatie en armoede bij leerlingen en leerkrachten door informatie en sensibilisatie.
2. Leerlingen en leerkrachten helpen om menstruatie en armoede bespreekbaar te maken en hen ondersteunen om er zelf mee aan de slag te gaan, ook na het project.
3. Leerlingen en leerkrachten een laagdrempelig aanspreekpunt bieden rond het thema menstruatiearmoede.

Aanbod

1. Het taboe rond menstruatiearmoede en de nood aan informatie is groot, dat bleek uit ons onderzoek. Het zorgt ervoor dat bestaande ongelijkheden niet of onvoldoende aangepakt worden. Om het dubbele taboe verder open te breken en het gebrek aan kennis op te vangen, willen we aan leerlingen van de derde graad van de lagere school en de eerste graad van het secundair onderwijs een educatieve workshop van 1 lesuur aanbieden over menstruatiearmoede. Daarin gaan we op een interactieve manier aan de slag met de leerlingen om het taboe rond menstruatie en armoede te doorbreken, kennis te versterken rond menstruele gezondheid en welzijn, te sensibiliseren rond menstruatiearmoede als een uiting van armoede in de dichte omgeving, en hen te betrekken en te motiveren bij de bestrijding van menstruatiearmoede op hun school - De bedoeling is dat onze workshop de nodige impulsen geeft aan leerlingen en leerkrachten om zelf verder aan de slag te gaan rond het thema menstruatiearmoede en de schaamte die errond heerst. Zo willen we hen in staat stellen de dialoog verder te zetten, hun schoolse en buitenschoolse omgeving mee te sensibiliseren of acties op te zetten. Door hen te informeren, sensibiliseren en met hen in dialoog te gaan, willen we een ruimer effect bereiken dat zal bijdragen aan een gelijkekansenbeleid.
    
2. Tussen de vormingen door willen we ons in Vlaanderen en Brussel engageren als helpdesk menstruatiearmoede voor leerlingen en leerkrachten die bijvoorbeeld een actie willen opzetten of moeite ondervinden om deze te onderhouden, op zoek zijn naar informatie, zelf een workshop willen organiseren, materialen zoeken, partners zoeken of het thema aan bod willen laten komen in de les. Leerlingen, leerkrachten en directies kunnen live, online of per telefoon op ons rekenen voor informatie en ondersteuning op maat van hun vraag. Als trekker van het Consortium menstruatiewelzijn, kunnen we ook makkelijk en snel verbinding maken met andere partners waar nodig of relevant om een extra win te creëren. We willen het gelijkekansenbeleid mee bevorderen door ook in tweede lijn te ondersteunen. Zie ook informatie onder kopje: ‘samenwerkingspartners’.
    
3. De kennis en ervaring die we ontwikkelen en verwerven tijdens het geven van de workshops moeten ook resulteren in een ‘train de trainer’ pakket waarmee geïnteresseerde leerkrachten en leerlingen aan de slag kunnen in de klas. Op die manier willen we het effect van het project verder verduurzamen en hen in staat stellen autonoom impulsen te geven rond het thema menstruatiearmoede en de bespreekbaarheid ervan. Aan het einde van de vormingsreeks wordt dit pakket gratis aangeboden op onze website.

Doelgroep workshops

• derde graad lager onderwijs en eerste graad secundair onderwijs
• de hele klas: zowel jongens als meisjes
• Vlaamse scholen en Nederlandstalige scholen in Brussel

Planning

• Oktober 2024 - eind juni 2025: helpdesk
• Januari 2024 - eind juni 2025: vormingen in scholen
• Juni 2025: gratis en publiek toegankelijk maken van 'train de trainer' pakket

Contact

Voor vragen en opmerkingen:
Dorien Van Haute, dorien.vanhaute@caritas.be, +32 477 973801