Sociale basisdiensten zijn te weinig toegankelijk voor wie in armoede leeft

Europees rapport legt Belgische hindernissen bloot

Naar aanleiding van de Werelddag voor Sociale Rechtvaardigheid op 20 februari, presenteert Caritas Europa haar tweejaarlijkse rapport over armoede en ongelijkheid in Europa. Het rapport stelt vast dat wie in armoede leeft moeilijker toegang heeft tot basisdiensten. Ook in België is dat een probleem, stelt Caritas Vlaanderen.

Het Europese Caritas-rapport is gebaseerd op bevindingen van 16 Caritas Europa-lidorganisaties in Europa, die telkens in een eigen landenprofiel beschreven werden. “Uit die analyse blijkt dat mensen di toegang zoeken tot basisdiensten vaak geconfronteerd worden een gebrek aan begrijpelijke informatie, te sterke bureaucratie, te strikte regels en formele aanvraageisen”, vertelt Thijs Smeyers, coördinator Politiek & Beleid bij Caritas Vlaanderen en mede-trekker van het Europese rapport. “Er is vaak een gebrek aan een gepersonaliseerde en zorgzame aanpak, wat zich vertaalt in de service die niet beantwoordt aan de behoeften van wie er nood aan heeft.”

Ook in België ziet Caritas belangrijke problemen binnen onder meer huisvesting en gezondheidszorg. “Onze Belgische gezondheidszorg wordt vaak als moeilijk betaalbaar gezien door mensen in armoede”, verduidelijkt Smeyers. “Vooral de geestelijke gezondheidszorg is voor velen onbetaalbaar, maar ze is wel broodnodig.”

Daarnaast zien we het grootste probleem op het vlak van sociale huisvesting, die op het moment van de staalname wel betaalbaar maar niet beschikbaar geacht werd. “Dat komt natuurlijk door de lange wachtlijsten, maar sinds 1 januari is de betaalbaarheid ook achteruit gegaan”, vervolgt Smeyers. “We bevinden ons hier in de staart van het Europese huisvestingsbeleid. Naast België, wordt enkel in Malta, Portugal en Ierland de huisvesting als onbeschikbaar gezien.

Caritas Europa vraagt aan de lidstaten om de toegang tot sociale rechten te waarborgen, vooral voor mensen in armoede. “Concreet willen een versterking van het Europese sociaal en economisch beleid”, zegt Maria Nyman, Secretaris-Generaal van Caritas Europa. “Het is echt tijd dat Europa de lidorganisaties armoededoelen oplegt en afdwingt. Dat doet ze al met economische en financiële doelstellingen, terwijl Europa in de eerste plaats een project moet zijn dat mensen sterker maakt. De implementatie van de Europese Pijler van Sociale Rechten en het aanvaarden van het Europese Sociaal Charter zijn daarin essentiële stappen.”

In België wil Caritas zo snel mogelijk een Nationaal Investeringsplan voor Sociale Huisvesting. “Er wordt sociale huisvesting bijgebouwd, maar toch worden de wachtlijsten elk jaar langer”, zegt Smeyers. “Het huidige beleid probeert, maar schiet te kort. We hebben echt nood aan een bijzonder plan, op nationaal niveau gecoördineerd en met meer middelen dan nu, op korte termijn sociale woningen te bouwen en te renoveren”.

Daarnaast vraagt Caritas België aan het Federale Parlement om zo snel mogelijk te investeren in ambulante geestelijke gezondheidszorg. “Maak een psychologisch consult terugbetaalbaar voor iedereen, in het bijzonder voor wie jonger is dan 21 jaar. Het Federaal Parlement heeft daar op dit moment een belangrijke rol, wij hopen dat ze die ook opnemen.”