Terugblik IOKS-tweedaagse 19-20 februari 2020
Op 19 en 20 februari 2020 vond de IOKS-tweedaagse plaats te Hasselt. IOKS en het Collectief gingen daarbij aan de gesprekstafel. Het IOKS staat voor het Interdiocesaan Overleg Kerk en Samenleving en is het maandelijkse overleg van de vicarissen die verantwoordelijk zijn voor caritas en diaconie en de directeur van Caritas Vlaanderen. Het Collectief is een interdiocesane uitwisselings- en overleggroep gevormd door diocesane medewerkers zorgpastoraal, medewerkers van CCV Caïros en congregationele medewerkers zorgpastoraal.
In de voormiddag legden we vier bezorgdheden op tafel die aanleiding gaven tot gespreksstof:
- Bepaalde vacatures voor pastores in zorgvoorzieningen zijn merkbaar moeilijk in te vullen en er bestaat een kleine instroom via de verschillende opleidingen.
- Het spanningsveld tussen de dubbele binding van pastores – enerzijds de benoeming in de zorginstelling, en anderzijds de zending vanuit de katholieke kerkgemeenschap – staat regelmatig onder druk.
- Waar bevindt zich de lijn tussen eerstelijns en tweedelijns spirituele zorg? Waar ligt de complementariteit en hoe werken beide best samen?
- Omwille van het verleggen van accenten in de zorg naar de thuissituatie, groeit de behoefte aan professionele ondersteuning van spirituele/pastorale zorg in de thuissituatie.
Vanuit deze bezorgdheden werden actiepunten en aanbevelingen geformuleerd voor het komende werkjaar van IOKS en het Collectief.
Politicus Paul Delva kwam er het boek ‘De mens maakt de stad’ toelichten dat hij samen met Hugo Demets schreef: “We hebben getracht om het personalisme, de basisfilosofie van de christen-democraten, toe te passen op de context van de grote steden, meer bepaald op vlakken als woonbeleid, werken en mobiliteit. Hoe kunnen we de openbare ruimte ontwerpen opdat zij uitnodigt tot ontmoeting?”, cfr. Paul Delva. Op basis van zijn toelichting bekeken we op welke vlakken het personalisme ook aan bod komt in het Vlaams Regeerakkoord 2019-2024, in het bijzonder daar waar het gaat over een warm en zorgzaam Vlaanderen.
De tweede dag vonden twee afzonderlijke vergaderingen plaats: namelijk met respectievelijk het IOKS en het Collectief.
Johan Verstraeten, professor dr. aan de KU Leuven en voorzitter van het Netwerk Rechtvaardigheid en Vrede, lichtte er voor het IOKS de sociale leer van de Kerk toe. Die bevat onder meer de boodschap om niet angstvallig het status quo te behouden, maar wel te transformeren en in dialoog te gaan met anderen. “Liever een kerk ‘met vuile handen’ en ‘in de straten’ dan een kerk die zich om zichzelf bekommert.”, legt Verstraeten uit. “Sociaal engagement, caritas en diaconie moeten gezien worden als integraal onderdeel van het kerk-zijn, en minstens even belangrijk als catechese, liturgie en kerkelijk recht.”
Het Collectief ging verder op de lezing van professor dr. Anne Vandenhoeck van de KU Leuven, die voor hen analyseerde waar de grens ligt tussen eerste- en tweedelijnszorg. In beide gevallen gaat het om mensen die getraind worden om aandacht te hebben voor spirituele noden en krachtbronnen binnen de context van de eigen beroepsuitvoering. Wat zijn de individuele en contextuele factoren die beïnvloeden of mensen eerste dan wel tweedelijnszorg bieden? Wat zegt de wetenschap hierover?
Voor Kris Buckinx was dit een speciale versie van de IOKS-tweedaagse. Hij nam immers afscheid als bisschoppelijk gedelegeerde voor de diaconie. Ter gelegenheid hiervan stelde hij zijn boek ‘Op het andere been’ voor: een bundeling van teksten die je uitnodigen om eens een ander gezichtspunt in te nemen, bedoeld ter inspiratie en ideaal als opener van een vergadering of vormingsmoment.