| Caritas

In 't kort

Onthaalgroep met en voor vluchtelingen in Oostende
Voedselbedeling
Ontmoetingszaal met begeleiding voor de kinderen
Buddy's en juridisch adviseurs

Achtergrond voorzitter

Dominique Ballegeer: “Na mijn wijding tot medepastoor en later pastoor ben ik 15 jaar priester in zending geweest in El Salvador. Het kerkmodel waarbij het volk zelf het woord neemt, ‘de volkskerk, samen met de armen’, sprak me daar sterk aan. Oscar Romero (patroonheilige van Caritas Vlaanderen) blijft een belangrijke inspiratiebron voor mijn inzet voor kwetsbare mensen. Omwille van familiale redenen moest ik mijn zending abrupt onderbreken. Eenmaal in België vroeg ik me af wat ik hier voor de mensen kon betekenen. Nu ben ik priester van het bisdom Brugge. Op de dienst diaconie volg ik projecten op rond migratiebeleid en vluchtelingenproblematiek. Voorts ben ik ook regionaal verantwoordelijke van Orbit vzw en houd me er bezig met asielbeleid en migratie. Ik combineer dat sinds 2015 met het voorzitterschap van Jakoeboe vzw in Oostende.”

Context en oprichting Jakoeboe

Dominique: “Oostende is al langer een multiculturele stad. Heel wat mensen trokken zich het lot aan van de mensen zonder papieren. Al in 1996 spoorde de toenmalige staatssecretaris Reginald Moreels hen aan om hun krachten te bundelen. Onder die stimulans ontstond de vzw Jakoeboe. ‘Jakoeboe’ was de naam van een Soedanese vluchteling in Oostende die hulp kreeg van vrijwilligers, maar opeens van de radar verdween. Het is een sprekend voorbeeld van onze doelgroep van mensen zonder verblijfsdocumenten. We betrekken bewust ook mensen vanuit de doelgroep in onze werking. Als welzijnsschakel kregen we in 2016 de prijs ‘Armoede uitsluiten’ van Welzijnszorg vzw voor onze inzet tegen ‘gekleurde armoede’.”

Dagelijkse werking

Dominique: “We zijn een onthaalgroep met en voor vluchtelingen: sommige mensen die we hebben geholpen, worden zelf vrijwilliger bij ons. Onze wortels liggen in de evangelische inspiratie, maar we zijn een pluralistische organisatie. We helpen mensen, om het even van welk geloof of overtuiging, die nergens terecht kunnen, zolang het nodig is en tot ze weer op hun eigen benen kunnen staan.

Daartoe dienen we eigenlijk de eerste hulp toe. We onthalen en luisteren, begeleiden en verwijzen door. We bedelen voedsel, begeleiden a.d.h.v. buddy’s, verwijzen door naar medische diensten, verlenen ook zelf juridische diensten. We mikken vooral ook op ontmoeting.

Voedselbedeling

Iedere woensdagnamiddag organiseren we een voedselbedeling aan mensen zonder papieren, maar we mikken ook op ontmoeting. We krijgen onze voeding via de Voedselbank van Kuurne en via Foodsavers. Zij brengen de voeding naar hier. De mensen komen hier toe en tonen hun doorverwijzingsbrief (via CAW, OCMW, een huisarts of Kind en Gezin, …) en krijgen dan een wachtnummer. Op die brief staat de gezinsgrootte aangegeven. Eén per één kunnen ze dan kiezen welke producten ze graag meenemen. We registreren digitaal welke producten we meegeven. In de ontmoetingszaal bieden we koffie, thee en koekjes en is er begeleiding voorzien en ontspanning voor de kinderen. Er staan ook enkele computers ter beschikking. Tegelijk bieden we ook de mogelijkheid om in gesprek te gaan met een buddy of een juridisch adviseur. Anderen blijven niet lang en komen alleen hun voeding ophalen.

Vaak volstaan de artikels die we via de provinciale Voedselbank krijgen niet, om aan de vraag te voldoen. Dan moeten we extra producten aankopen met eigen middelen. Met Sinterklaas is er voor ieder kind een geschenkje: schrijfgerief of kleurpotloden en natuurlijk wat snoep. Rond Kerstmis voorzien we een feestelijker voedselaanbod en krijgen volwassenen een hygiënekit.

We treffen mensen uit Afghanistan, Irak, Eritrea, Somalië, Congo, Syrië, de Gazastrook, sinds de oorlog in Oekraïne duidelijk ook meer vluchtelingen van die regio. Soms komt er ook een Belg langs, die we natuurlijk geen honger laten lijden en dus ook bedienen, maar we verwijzen hem/haar dan ook wel door naar het OCMW, dat meer aangewezen is om in dat geval hulp te bieden.

Gelukkig kunnen we rekenen op heel wat vrijwilligers uit onze doelgroep en daarbuiten. Liliane bijvoorbeeld is een vrouw van 80, maar deze kranige vrouw stuurt mensen aan om te helpen laden en lossen wanneer de Voedselbank de voedingsproducten komt leveren.

Samenwerking

We werken nauw samen met het CAW (dienst Etnisch Culturele Minderheden) en met het Sociaal Huis Oostende (OCMW). We zijn lid van de Multiculturele AdviesRaad Oostende (MARO) en van de Federatie van Mondiale en Democratische Organisaties (FMDO), die mensen met een migratieachtergrond samenbrengen en hen cultureel ondersteunen. We zijn als Welzijnsschakel ook verbonden met Welzijnszorg. Met de Arteveldehogeschool hadden we eerder al onderzoeksprojecten om vrijwilligers die nieuwkomer zijn meer te betrekken, als opstap om professioneel tewerkgesteld te worden.

We verwijzen veel mensen door voor vormingen, juridische bijstand, opvang, kledij, enz. We zijn deel van een netwerk. De mensen zijn geen eigendom van ons, maar net door hen door te verwijzen, vinden ze soms hun weg. Met Jakoeboe zijn we de eerste opstap naar begeleiding en integratie. Organisaties, diensten en mensen kennen ons op die manier en verwijzen ook naar ons door. Wij blijven helpen tot wanneer het niet meer nodig is.

Enkele getuigenissen

Dominique: “Amira* is als Syrische vluchtelinge sinds 2016 in België. Haar man was hier al een jaar eerder toegekomen. Amira had een diploma Engelse taal en literatuur. Ze is moslima, spreekt Arabisch en Engels en leerde hier vlot vloeiend Nederlands. Redelijk snel werd ze hier via gezinshereniging erkend als vluchtelinge. Ze werkt sindsdien voor het Wit-Gele Kruis. Ze kwam hier in het begin om voedselhulp en bood zich na een tijdje spontaan aan als vrijwillliger. Haar werk hier als buddy was een goede opstap naar een job. We hebben haar ook de rol als ondervoorzitter gegeven en in die hoedanigheid ging ze vaak spreken.

Grace* is van Nigeriaanse afkomst. Ze werd in haar land mishandeld door haar man en bedreigd door zijn familie. Hier in België heeft ze de ervaring van een advocate die haar van het kastje naar de muur stuurde. Ze zoekt nog naar goede juridische bijstand om erkend te kunnen worden. Ondertussen is ze aangewezen op vrienden om een onderdak te kunnen krijgen. Over haar situatie heeft ze veel schroom en ze heeft tijd nodig om haar trauma’s te verwerken. Maar hier bij Jakoeboe zien we haar als een sterke vrouw: ze doet de registraties en moet daarbij soms kordaat optreden, wanneer iemand misbruik probeert te maken van onze voedselbedeling.

Mariam* is een vrouw uit Eritrea. Haar man werd opgeroepen voor de legerdienst in de oorlog tussen Eritrea en Ethiopië, maar kon vluchten naar België. Enkele jaren geleden vluchtte Mariam met haar twee dochters haar man achterna en deed hier een poging tot gezinshereniging. Maar hier in België verliep haar relatie met haar man niet meer zo goed en ging hij bij haar weg.
Mariam is een sterke vrouw, niet iedereen kan een vlucht doorstaan. Ze heeft lange tijd in een vluchtelingenkamp op de grens met Eritrea moeten overleven. Ze voedt haar meisjes goed op: ze doen het goed op school, zijn sportief, spelen gitaar. Met al wat ze heeft meegemaakt, laat ze het hoofd toch niet hangen. Ondertussen is ze erkend en werkt ze in Oxfam Wereldwinkel in Oostende. Maar jammer genoeg zien we ook veel mensen die het mentaal hebben opgegeven.”

Jakoeboe vzw krijgt projectsteun van Caritas Hulpbetoon vzw.

* Fictieve naam