Monsheide

In 't kort

• Centrum voor personen met een beperking, in Peer
• Ondersteunt ook volwassenen met gedragsproblemen of met een bijkomende visuele beperking
• Biedt woonondersteuning, dagondersteuning (atelierwerking) en rechtstreeks toegankelijke mobiele begeleiding.

Dagelijkse werking

Monsheide vzw in Peer is een door het VAPH vergunde zorgaanbieder en biedt ondersteuning aan volwassen personen met een verstandelijke beperking en eventueel bijkomende beperkingen. Caritas Hulpbetoon ontmoette adjunct directeur Geert Van der Aelst in het centrum voor een gesprek over het reilen en zeilen van de organisatie.

Adjunct directeur van Monsheide vzw Geert Van der Aelst: “Ons centrum voor personen met een beperking is opgericht in 1974, toen als ‘Home Monsheide’, sinds twee jaar als ‘Monsheide vzw’. Monsheide werd opgericht door de Zusters van Sint-Vincentius à Paulo in Deinze. Hiervoor kochten ze een klooster van de Paters Servieten in Peer. Aanvankelijk was Monsheide een afdeling voor volwassenen van MPI Sint-Elisabeth Wijchmaal; kort daarna (in 1975) werd het erkend als een onafhankelijke voorziening voor volwassen personen met een verstandelijke beperking. Monsheide was één van de eerste voorzieningen in Limburg voor deze doelgroep. In eerste instantie werd de doelgroep beperkt tot vrouwen, sinds 2000 worden ook mannen opgenomen.

We zijn hier in 1974 gestart met zo’n 40 bewoners, verdeeld over vier leefgroepen. Het is nooit onze opzet geweest om sterk te groeien, maar toch zijn er doorheen de tijd enkele woon- en zorgvormen bijgekomen. Mannen en vrouwen wonen nu niet meer gescheiden. Sinds de persoonsvolgende financiering (VAPH) is er een tweede evolutie merkbaar: bij overlijdens werden lege plaatsen ingevuld door jongeren en mensen met complexere problematieken. Waar we eerst geen bewoners hadden met gedragsproblemen, hebben we nu al twee leefgroepen speciaal voor deze bewoners. In 2017 zijn we ook gestart met een groep die gespecialiseerd is voor mensen met een mentale en bijkomende visuele beperking. Momenteel wonen er hier zo’n 50 mensen in Monsheide Peer. In het centrum van Peer wonen nog eens vier mensen die een wat zelfstandigere woonvorm hebben. Daarnaast begeleiden we een tiental mensen die zelfstandig wonen in de omgeving, door mobiele begeleiding. En een zevental mensen komen hier alleen naar de dagopvang."

Woonondersteuning

Geert: "Een 50-tal mensen verblijft hier op de campus. Onze infrastructuur leent zich ertoe onze bewoners specifieke zorg te verlenen (grote badkamers, aangepaste toiletten, lift, …). Overdag kunnen zij aansluiten bij onze atelierwerking of in de leefgroep blijven. Er zijn de twee leefgroepen uit de beginjaren met ondertussen al wat oudere bewoners, de groep met mensen met een visuele beperking, een groep vrouwen die lichte ondersteuning nodig hebben, 4 dames die semi-zelfstandig wonen op een appartement en twee gedragsgroepen.

We begeleiden de mensen tot aan hun overlijden. Dat houdt in dat we mensen opvangen die ernstig mentaal meervoudig beperkt zijn, maar ook bv. een visuele of motorische beperking hebben, probleemgedrag vertonen, met psychiatrische problematieken of epilepsie. Bij de oudere bewoners zijn er die bijkomend Parkinson of dementie hebben."

Gedragsgroepen

Geert: "Voor de ene gedragsgroep is dagstructuur erg belangrijk. We voorzien er preventief voldoende momenten per dag dat ze op de kamer verblijven, om het samenleven en werken in (sub)groep mogelijk te maken, omdat de mensen snel overprikkeld zijn. Voor de andere gedragsgroep is structuur minder belangrijk, maar zij hebben permanent toezicht, nabijheid, begeleiding nodig, want zij moeten kunnen ventileren. Ze ondervinden permanent sluimerende stress o.a. door invloeden van hun netwerk buiten de leefgroep, wanneer niet alles loopt zoals zij willen. Wij proberen die stress continue te voorkomen en zo probleemgedrag of agressie te vermijden."

Personeel

Geert: "Elke leefgroep heeft zijn begeleiders en teambegeleider. Een pedagoog voert het zorginhoudelijke beleid, maar ondersteunt ook de leefgroepen. De maatschappelijk assistent volgt de bewoners ook mee op in functie van het contact met de familie en hun netwerk. Het is niet evident om personeel te vinden voor dergelijke groepen. Medewerkers moeten zelf in balans zijn en zich niet snel uit het lood laten slaan. Als kleinschalige organisatie stellen we grenzen, want grenzen geven duidelijkheid, rust en een gevoel van veiligheid. We begeleiden ons personeel erin om op een zachtaardige manier binnen een afgesproken speelveld duidelijk te maken: ‘Tot hier en niet verder’. Dat moet je ook wel een beetje in je hebben, dat is niet iedereen gegeven. Wij worstelen, zoals de hele zorgsector, met personeelskrapte. Om de juiste zorg te kunnen bieden, hebben we variabele roosters en weekend- en avondwerk nodig. Er zijn gedragsmoeilijkheden en stresssituaties. Medewerkers worden soms verbaal uitgedaagd. De middelen van de overheid zijn te beperkt voor onze doelgroep: medewerkers moeten vaak alleen op dienst staan, wat niet evident is."

Atelierwerking

Geert: "In ons atelier organiseren we crea-, bewegings- en handambachtelijke activiteiten, vormende en belevingsgerichte activiteiten en individuele ergotherapie. Er is ook een semi-industrieel atelier: de mensen voor wie een externe job te hoog gegrepen is, kunnen hier terecht voor hun dagbesteding."

Dagbesteding

Geert: "De dagbesteding biedt activiteiten op maat. Tijdens de voor- en of namiddag kunnen de mensen naar de ateliers of in de leefgroepwerking blijven. Voor sommige bewoners vinden we werk bij externen. Daar vervullen zij semi-industriële activiteiten: kleine, eenvoudige taakjes van bedrijven, zoals papier versnipperen bij de politie, stallen zuiver maken bij de manege, helpen in de wasserij van het woonzorgcentrum of er de cafetaria openhouden, …. In de ateliers kunnen de mensen terecht voor meer creatieve activiteiten: koken, bakken, houtbewerking, tuinwerk, …. Er zijn ook mensen die onbetaald werk doen, bv. rekken vullen in de lokale supermarkt. Het vraagt wel wat werk voor ons om te zoeken naar deze laagdrempelige jobs in de regio die eenvoudige handenarbeid vragen en waar er wat toezicht en aansturing kan zijn, maar vooral ook rust en begrip voor onze mensen."

Mobiele begeleiding

Geert: "Onze mobiele begeleiding is rechtstreeks toegankelijke hulp (RTH). Tien mensen worden hier mobiel begeleid door een vaste begeleider die hen wekelijks bezoekt en met de betrokkene op zoek gaat naar zijn/haar noden. Het gaat dan om vrijetijdsinvulling, dagbesteding, jobinvulling, het huishouden runnen, administratieve bijstand, …, alle facetten van het leven. Zij zijn veelal mentaal sterker en zelfstandiger. Sommigen gaan vrijwillig helpen in een zorgboerderij, anderen werken in een maatwerkbedrijf, nog anderen vinden geen aangepast werk. Het gaat om laagdrempelige jobs. Hun zelfstandig leven gaat met vallen en opstaan. Sommigen kunnen niet goed met geld om. Anderen zijn gemakkelijk beïnvloedbaar en kwetsbaar, wat soms kan ontaarden in een verslavingsproblematiek."

Belevingstuin

Geert: "Caritas Hulpbetoon steunt Monsheide vzw bij de aanleg en inrichting van een belevingstuin. Natuurbeleving helpt om de mensen tot rust te laten komen. De geiten en ezels in de tuin geven de mensen hun onvoorwaardelijke liefde. In de moestuin, ‘de warme tuin’, zijn de mensen bezig met zaaien, stekken en het onderhoud. Ze worden daarin begeleid door vrijwilligers. We hebben de tuin uitgebreid met enkele belevingselementen: een schommel, krijtbord, muzikale elementen. We willen de tuin nog verder inrichten met enkele weersbestendige actieve installaties."

Vrijwilligers

Geert: "We kunnen rekenen op een 50-tal vrijwilligers. Een beginnende vrijwilliger krijgt de vragen: ‘Wat zijn je interesses?, Waar ben je goed in?, Hoeveel tijd wil je besteden?’ en wordt op basis daarvan gekoppeld aan één bewoner, dienst of leefgroep. De vrijwilligers worden begeleid door onze vrijwilligerscoördinator Kaat en aangestuurd vanuit de leefgroep. Ze worden ook uitgenodigd voor ons vormingsaanbod. Daarnaast zijn er ook onthaalouders die onze bewoners eens komen uithalen om iets te gaan drinken of voor een uitstapje. Vooral voor mensen zonder eigen netwerk is dat zeer welkom."

Financiering

Geert: "We proberen met de middelen die we hebben als een goede huisvader om te gaan. We bieden de mensen alle hedendaags comfort. De basiszorg is wel gefinancierd, maar extra’s zitten er niet in. Die extra’s gaan naar activering en vrijetijdsinvulling. Ze geven het leven wat meer kleur. Maar we zijn hiervoor afhankelijk van giften van sponsors, van de goodwill van de mensen. Het is fijn dat we hierbij op de steun van Caritas Hulpbetoon mogen rekenen."

Getuigenissen

Geert: "Els* heeft een licht mentale beperking en heeft bijzonder onderwijs gevolgd. Ze heeft geprobeerd om op haar eigen benen te staan, maar werd daarin overschat. Ze heeft moeten overleven zonder begeleiding, maar is door beïnvloeding met drugs in aanraking gekomen. Ze is bovendien seksueel misbruikt. Ze leefde alleen in een studiootje, verslaafd aan drugs en sloot zichzelf op met de rolluiken dicht. Toen ik haar voor het eerst ontmoette, zat ze angstig onder haar deken. In Monsheide vindt ze geborgenheid en haar zelfvertrouwen terug. We werken aan het herstel van haar relatie met haar adoptieouders.

Anne* heeft een ernstige beperking en is nooit naar school kunnen gaan. Haar moeder, Marie*, heeft altijd voor haar gezorgd, maar kreeg alzheimer en moest worden opgenomen. Marie wilde haar dochter niet laten opnemen, maar de situatie werd schrijnend: de hygiëne van Anne was zorgwekkend (het gebit, haar lichaam en haar kleding), Marie vergat Anne op vaste tijdstippen eten te geven. Anne werd op een gegeven moment in crisis in Monsheide opgenomen omdat haar moeder niet meer voor haar kon zorgen. Marie is later naar een woonzorgcentrum verhuisd. Hier krijgt Anne medische opvolging, mag ze rekenen op de vervulling van haar basisbehoeften als voeding en hygiëne, en krijgt ze een daginvulling waar ze elke dag weer nieuwe dingen kan ontdekken.

We vangen hier ook mensen op die uit het gevangeniswezen komen, die een mentale beperking hebben en geïnterneerd zijn geweest. Zij zijn op de leeftijd gekomen, dat het een verantwoorde keuze is om hen in een minder afgesloten omgeving te laten wonen. Ze brengen hier hun oude dag door met de nodige opvolging, ook vanuit justitie. Maar ze vormen geen permanent gevaar meer voor de maatschappij.

Ik merk dat de mensen van Monsheide hun tweede thuis maken. Ze zien hun medebewoners en begeleiders als hun tweede familie, die het beste met hen voorhebben. Ze komen hier tot rust, voelen zich geborgen. Ze mogen hier zichzelf zijn, ze mogen wel eens een mindere dag hebben, maar Monsheide blijft er altijd onvoorwaardelijke voor hen zijn."

* Fictieve naam

Contact

Monsheide vzw
Monsheide 4
3990 Peer
+32 (0) 11 63 13 51
onthaal@monsheide.be
www.monsheide.be