De Loodsen

De Antwerpse organisatie De Loodsen werd opgericht in 1993 en streeft ernaar de diaconale functie van de Kerk in Antwerpen waar te maken. Samen met vrijwilligers engageert De Loodsen zich vanuit haar evangelische inspiratie voor mensen in nood aan de kant van de samenleving, zonder onderscheid. De organisatie vangt kwetsbare mensen op, doet aan voedselbedeling, maar gaat ook in overleg met de stad en het OCMW over de armoedeproblematiek.

‘De Overzet’ is één van de projecten van De Loodsen die door Caritas Hulpbetoon worden gesteund. De Overzet is een opvanghuis voor alleenstaande vrouwen met medische zorgen, met of zonder kinderen, in de aanloop naar een wettig verblijf. De Loodsen biedt hen een tijdelijke opvang in afwachting van hun erkenning of regularisatie. ‘De Overstap’ is dan weer een opvanghuis waar deze vrouwen met of zonder kinderen na hun regularisatie terecht kunnen in hun zoektocht naar een zelfstandig leven.

Annemie Luyten is coördinator van De Loodsen. Samen met diaken Frank Morlion, vaste medewerker Merel Bollen en administratief secretaresse Kris Verbruggen runt ze de hele organisatie. De ongeveer 60 vrijwilligers zijn dan ook onontbeerlijk om de werking van De Loodsen te garanderen.

Annemie heeft een breed takenpakket: het coördineren van de verschillende projecten, het onthaal, de ondersteuning en begeleiding van de vrijwilligers, fondsenwerving en netwerking. “Het zijn de mensen waarvoor je je inzet, die je vreugde geven. We zetten ons soms jarenlang in voor bepaalde vrouwen opdat ze een volwaardig leven zouden krijgen.”

“We dienen samen met de vluchtelingen een regularisatieaanvraag in. Indien de regularisatie dan niet wordt toegekend, weten zij tenminste waar ze aan toe zijn. Ze hoeven dan niet meer te blijven ‘zitten en wachten’. We bieden hen morele ondersteuning, want zo’n procedure duurt erg lang, terwijl ze ondertussen niets kunnen opbouwen. We bieden hen onderdak, medische ondersteuning, een lijnabonnement, begeleiden de kinderen naar school en helpen met het huiswerk, leren hen over onze cultuur en gewoontes, enzovoort.”

Geëngageerde vrijwilliger Fernand Cooreman vertelt: “Mijn partner An en ik zijn beide vrijwilliger bij De Loodsen. Op een dag vonden we Nia* op straat. Ze was hoogzwanger en in precaire nood. We begeleidden haar naar het ziekenhuis waar ze voortijdig een baby baarde. De jongen is ondertussen 5 jaar. We bezoeken het gezin nog steeds en nemen daarbij een ‘peter en meter’ rol op.”

“We vergezelden Nia naar instanties voor regularisatie en na een jaar werd ze erkend. Maar dan moest ze in het volle leven stappen.”

“We schreven haar in bij een sociaal woningkantoor, zochten mee naar een woonst, hielpen haar het Nederlands onder de knie te krijgen, werk te zoeken. Wanneer Nia besloot om met de heftruck te leren rijden om haar jobkansen te vergroten, brachten we haar naar de bedrijfsschool. We hielpen bij de administratie, begeleidden het gezin naar medische instanties. Ook hadden we intensieve contacten met de school om het zoontje op te volgen.”

“Je krijgt er absoluut iets van terug”, vindt Fernand. “Er is het Kerstfeest en het nieuwjaarsfeest waarop ook heel wat anciens even terugkeren. Het is een hechte gemeenschap.” “Een Ethiopische vrouw die in de Overzet woonde”, illustreert Frank, “komt nog geregeld langs met een huisbereid gerecht. Ze is de ‘mama’ van de anderen en ondersteunt hen moreel.” Fernand vult aan: “Er heerst solidariteit en vriendschap in de groep. De mensen weten dat ze elders niet terecht kunnen. Deze begeleiding is voor hen uniek.”

Frank Morlion deed in 2008 zijn stage als diaken in De Loodsen. In 2017 keerde hij er op vraag van vicaris-generaal Bruno Aerts terug Hij neemt het voorzitterschap en het dagelijks bestuur op. Eenmaal per week begeleidt hij een bezinning, waarbij hij samen met vluchtelingen stilstaat bij de actualiteit. “We steken niet onder stoelen of banken dat we evangelisch geïnspireerd zijn, maar staan open voor een pluralistisch publiek.”

Frank zetelt in het Crisisfonds van Caritas Vlaanderen in Antwerpen. Hij beoordeelt samen met andere stakeholders de steunaanvragen voor het Crisisfonds. Caritas Hulpbetoon steunt meerdere projecten van De Loodsen door hun schenkers fiscale aftrekbaarheid te bieden.

Interview Marokkaanse vluchtelinge met zoontje in De Overzet, De Loodsen, Antwerpen

Ermina* heeft een zoontje van 8 jaar. Ze is van Marokkaanse origine. In Marokko werd ze mishandeld door haar echtgenoot. Ze wilde scheiden, maar haar familie verbood haar dit, omdat zij de blaam niet wilden dragen. Wanneer Ermina toch het huwelijk verbrak, kon ze niet bij haar familie terecht. Integendeel, familieleden bedreigden en achtervolgden haar en haar zoontje, waardoor ze moest vluchten.

Ermina woont nu 5 jaar in De Overzet. Haar zoontje Tano* spreekt geen Marokkaans, maar verstaat het wel, zegt Ermina. Tano luistert aandachtig terwijl zijn mama in het Nederlands haar verhaal vertelt. Daarna neemt hij zijn huiswerk erbij. Annemie gaat naast hem zitten en vraagt hem hoe zijn schooldag was. Enthousiast vertelt hij hoe zijn dag verliep.

*Fictieve naam