Postmobiel Wonen Lübecksite Gent

Samenwerking met Stad Gent

De omkadering van het project was duidelijk multidisciplinair. De individuele begeleidingstrajecten naar onderwijs, werk en huisvesting werden opgenomen door diverse teams van de Stad Gent. Daarnaast verzorgde Amal vzw de lessen maatschappelijke oriëntatie en Ligo Centrum voor Basiseducatie de Nederlandse taallessen. De stad stelde Caritas Vlaanderen aan voor het beheer van de site. Als uitbater was Caritas Vlaanderen verantwoordelijk voor het kwaliteitsvol beheren en functioneren van de woonsite. Daarbij zetten we sterk in op een warm onthaal, het garanderen van goed samenleven op de site, activiteiten en animatie, buurtwerking en samenwerking met diverse Gentse partnerorganisaties.  

Doelstelling

Het doel van het project was de bewoners uit hun overleefsituatie te halen en te werken aan betere woon- en leefomstandigheden op de langere termijn die hen in staat stellen een betere toekomst op te bouwen. Het driejarig project was dus zeer ambitieus. Idealiter zouden de bewoners binnen de drie jaar voldoende eigen inkomsten verwerven om een degelijke woonplek te kunnen vinden, een stabiele job te hebben, de kinderen regelmatig school laten lopen en een basis Nederlands kunnen. Om dat intensief begeleidingstraject de grootste slaagkansen te geven, werd ervoor gekozen om een veilige en rustige woonplek aan te bieden. Zo niet zou het onmogelijk zijn om de overlevingsmodus uit te schakelen en ruimte te vinden voor het ontwikkelen van toekomstkansen.

De opdracht van Caritas Vlaanderen

Beheer en samenleven op de Lübecksite 

De grootste opdracht van Caritas Vlaanderen bestond uit het beheren van de woonsite. Daarbij was het van belang om te zorgen voor een goede sociale cohesie tussen de verschillende bewoners, te bemiddelen bij conflicten, een laagdrempelig aanspreekpunt te zijn, verantwoordelijkheidsgevoel te creëren, administratie te verzorgen en controle of het naleven van afspraken binnen het project. Daarnaast was het onderhoud van de gemeenschappelijke faciliteiten, zoals de keuken en sanitaire units, een gedeelde verantwoordelijkheid tussen de bewoners. Caritas begeleidde dit proces van collectief samenleven doorheen het project. Ten slotte bestond het beheer uit een belangrijke logistieke functie om hun functioneren van de site te garanderen en stond Caritas ook in voor klusjes, onderhoud en herstellingen van de faciliteiten. De Lübecksite moest een aangename en veilige plek zijn om te wonen.

Het uitgangspunt van Caritas Vlaanderen was en is sociaalpedagogisch. Het aanleren van nieuwe woonvaardigheden gebeurt niet van vandaag op morgen. Het is een proces met vallen en opstaan, een kwestie van oude gewoontes loslaten en nieuwe aan te leren. We zochten diverse manieren om mensen te betrekken bij het leren van bv. afval sorteren, poetsen, moestuinieren en recycleren. Deze vaardigheden moet mensen ook toelaten om na het project meer kansen te geven op duurzaam en zelfstandig wonen.

Animatiewerking

Om onze sociale functie op de site te versterken, werd er ook veel aandacht besteed aan het ontwikkelen van kansen om te participeren aan sociale en culturele activiteiten zowel op als buiten de site. De animatoren organiseerden gemeenschappelijke activiteiten (sport, ontspanning, crea en onderwijsondersteuning) voor kinderen en waar mogelijk voor volwassenen. Van bij de start was er veel aandacht voor de kinderen, aangezien ze een derde vormden van het totaal aantal bewoners.

Voor de allerkleinsten organiseerden we aanvankelijk kleine spelmomentjes en voorschoolse vaardigheden in de veilige nabijheid van de ouders. Doorheen het jaar merkten we dat het vertrouwen groeide, zowel bij ouders als kinderen, en mochten zelfs de kleinsten nu deelnemen aan uitstappen buiten het terrein, zoals bijvoorbeeld een tocht naar het park, het springkastelenpark Jumpsky of de zoo. Geleidelijk aan kregen we ook meer vragen van volwassenen om met hen activiteiten te ontwikkelen, waarbij de vrouwen vooral interesse hadden in bakken. De tienerouders werden dan weer enthousiast van het pingpongtornooi. Voor zowel de animatieactiviteiten als de buurtwerking werd een vrijwilligerswerking opgezet en stonden zij mee in voor de organisatie en begeleiding van activiteiten.

De samenwerking met de brugfiguur mondde uit in een speel- en huiswerkklas op woensdagnamiddag, en in occasionele ondersteuning van het huiswerk ’s avonds op andere weekdagen. Het gaf ook extra kansen om Nederlands te leren en te spreken. Daarnaast was er tijdens de schoolvakanties een extra aanbod aan activiteiten.

De werking voor de kinderen wordt sinds september 2023 op een mobiele en outreachende wijze tijdelijk verdergezet, met de steun van Bisdom Gent.

Verbinding met de buurt 

Een andere opdracht van Caritas Vlaanderen bestond eruit de buurtwerking vorm te geven. Door middel van een nieuwsbrief werden de buurtbewoners op de hoogte gehouden van het reilen en zeilen op de site. Er werd ook ingezet op dialoog en het bieden van een luisterend oor om hun zorgen ter harte te nemen. Om interactie tussen de buurt en bewoners van de site te stimuleren en te zorgen voor een goed contact, organiseerden we gemeenschappelijke activiteiten op de woonsite, zoals een nieuwjaarsdrink of buurtfeest. Caritas Vlaanderen is de buren zeer dankbaar voor hun bezoekjes op het terrein, hun hulp, begrip en openheid.

Medewerkers 

In het opvanginitiatief op de Lübecksite stond een ervaren en enthousiast team van professionele medewerkers in voor de begeleiding van de bewoners. Het team van Caritas Vlaanderen op terrein bestond uit een coördinator, beheerders, animatoren, een klusjesman en nachtbegeleiders. Samen verzorgden ze een bijna volledig dekkende permanentie op het terrein. Stuk voor stuk gaven ze dagelijks het beste van zichzelf om de boel goed draaiende te houden, klaar te staan voor alle bewoners en hen een aangename en veilige woonplek te verzekeren.

Externe partners 

In het kader van het project zette Caritas Vlaanderen een samenwerking op met sociale partnerorganisaties in het Gentse, waaronder Kras vzw, De Tinten, De Fontein, Bisdom Gent, Lejo vzw, enzovoort. Met deze partners werd samengewerkt voor ondersteuningsactiviteiten op de site en om de continuïteit in de hulpverlening bij uitstroom te faciliteren. De Fontein maakte het bijvoorbeeld ook mogelijk om de kinderen een Sinterklaascadeau te geven.

Resultaten

Het project had in belangrijke mate een procesgericht resultaat. Iedere bewoner heeft stappen vooruit gezet, elk op zijn of haar eigen manier. Ook het multidisciplinaire karakter van het project droeg hiertoe bij, want er werd geïnvesteerd op vooruitgang in verschillende levensdomeinen. Belangrijk om mee in rekening te nemen is ook dat de bewonersgroep heterogeen was en daarmee de uiteindelijke resultaten of stappen vooruit ook. Dit project werd gestart voor mensen afkomstig uit zeer precaire situaties, wat betekent dat er een lange weg gegaan moet worden om al de doelstellingen te kunnen bereiken. Voor sommigen was het op het einde van het project mogelijk om een eigen inkomen te verwerven en een woning te zoeken en vinden op de huisvestingsmarkt. Anderen hadden extra ervaring opgedaan op de arbeidsmarkt, die hen in de toekomst meer kansen op een vaste job zullen bieden. Anderen hadden eindelijk een gevoel een thuis te hebben en konden fysiek en mentaal herstellen van het harde leven op straat. Toch bleef ook bij enkele bewoners een belangrijke zorgnood bestaan en stroomden ze door naar andere vormen van (zorg)wonen. Algemeen kunnen we stellen dat ongeveer een derde van de populatie een woonoplossing gevonden heeft in of rond Gent.

Andere gezinnen of alleenstaanden stapten vroeger uit het project omdat dit niet aansloot bij hun verwachtingen of omdat ze de doelstellingen en voorwaarden van het project niet haalbaar vonden. Anderen pikten de draad terug op in hun thuisland Roemenië. Voor bewoners die niet voldoende gemotiveerd waren om het project en hun traject te doen slagen of de regels overtraden, werd soms beslist het contract vroegtijdig te beëindigen.

Ook de kinderen hebben grote stappen gezet. We zagen velen van hen openbloeien tijdens hun verblijf op de site, door de stabiliteit die het hun gezin bood. Ze werden gestimuleerd om aan school te participeren en zetten hierin hun eerste stappen om vertrouwd te geraken met de schoolse context en omgeving. Ook door activiteiten en uitstappen te doen, konden we zien hoe dit hun leefwereld vergrootte en ze zonder de drempels van voorheen deel konden nemen aan allerlei activiteiten. Voor het eerst moesten ze niet toekijken hoe kinderen zich amuseerden op de ijspiste, maar konden ze het zelf ook proberen. Deze ervaring en nog vele andere zorgden voor een vergroot zelfvertrouwen en versterkte hun identiteit.

Contact 

Dorien Van Haute, adjunct directeur Caritas Vlaanderen – dorien.vanhaute@caritas.be