Werkgroep Presentie van Attent

In 't kort

Ontmoetingscaravan: een caravan die in 4 gemeenten (Ranst, Oelegem, Viersel en Massenhoven) rondtrekt om er tafeltjes uit te stallen, drank te serveren en te luisteren naar en in gesprek te gaan met de mensen die er naartoe komen.
Onderweghuis: open huis in de pastorie, met koffie en thee en mensen die aanwezig zijn en aanspreekbaar zijn.

Ontmoetingscaravan, waar mensen elkaar ontmoeten

Chris Smits is pastoraal medewerker binnen de pastorale eenheid Prisca en Aquila (Herselt, Hulshout en Westerlo) en werkt mee aan de uitbouw van de werkgroep Presentie van Attent: “Als parochie konden we in de coronacrisis moeilijk mensen bereiken. Nochtans hadden de mensen nood aan nabijheid en verbinding. Als kerk wilden we naar buiten treden en de mensen tegemoet gaan. Zo is het project van de ‘Ontmoetingscaravan’ ontstaan. We lieten ons inspireren door initiatieven als de Babbelbus in Mol-Balen en het Babbelbakkie in Nederland. Elke week staan we binnen een andere gemeenschap van onze pastorale eenheid: in Ranst, Oelegem, Viersel en Massenhoven. Om de maand komen we dus langs met onze caravan, van april tot november. We maken het er rondom gezellig en verwelkomen er de mensen die naar ons toe komen met een drankje. Dat zijn mensen uit de kerkgemeenschap, uit de nabijgelegen assistentiewoningen en sociale appartementen of toevallige passanten. De mensen leren ons kennen als een plek waar ze hun verhaal kunnen doen. We luisteren zonder oordeel, vanuit een presentiebenadering: we doen ogenschijnlijk niets, we maken ons leeg en leren open en ontvankelijk te luisteren naar de mensen.

Waar de mensen in groep samenkomen, moeten we niet veel doen. Dan focussen wij ons op de individuen die zich apart aan een tafeltje zetten. We kozen bewust voor kleine tafeltjes, opdat de mogelijkheid voor een individueel gesprek er ook is. Soms legt iemand dan zijn noden op tafel. Er zijn bijvoorbeeld mensen die de weg naar het OCMW wel weten, maar de stap niet durven te zetten. De drempel naar het OCMW blijkt in realiteit vaak niet zo laag. Medewerkers van Samenlevingsopbouw weten ons ondertussen ook te vinden. Ze komen naar de caravan en kunnen zo iemand verder helpen. Het is belangrijk om te gaan waar de mensen zijn. In een dorp is er veel verborgen armoede en komen de mensen elkaar zo gauw niet tegen.”

Onderweghuis, een open huis

Chris: “Een tweede project ‘Onderweghuis’, in de pastorie van priester Wouter Deruwe, is een open huis. Chris: “We zochten naar een plek om gemeenschap te vormen, vanuit een gelovige insteek. Iedereen kan het huis een keer of regelmatig binnenwandelen en er zullen steeds mensen aanwezig zijn die aanspreekbaar zijn, mensen die open naar de wereld kijken, die betrokken zijn op elkaar en elkaar tijd gunnen. Er is koffie en thee, en koekjes brengen de mensen vaak zelf mee. Een bonte mix van mensen wandelt hier binnen. Niet alleen kansarmen, en dat is ook niet de bedoeling, want zo zouden ze snel de stempel van arme dragen.

We hebben een goede samenwerking met het OCMW. Zij vragen soms om hier een digiavond te mogen organiseren: dan komen ze de mensen wegwijs maken op de computer. Om de twee weken is er hier een welzijnsschakel. We hebben ook een jaarprogramma met gebedsmomenten, bijbelavonden en met Kerstdag is er een warme maaltijd in het kerkgebouw voor iedereen die wil. We hechten er belang aan om een bonte mix van mensen samen te brengen.

We verwijzen door naar het OCMW, het Huis van het Kind, De Toevlucht voor voedselbedeling, het Onafhankelijke Ziekenfonds in Geel voor thuisbegeleiding vanuit verslavingsproblematieken, … We hebben ook goede contacten met de school. De school beweert dat er weinig leerlingen uit precaire thuisomstandigheden komen, maar is niet altijd op de hoogte. Wanneer wij merken dat een leerling een slechte thuissituatie heeft, nemen we samen contact op.”

Enkele getuigenissen

Chris: “Anja* hebben we leren kennen aan de Ontmoetingscaravan. De eerste keer dat ze langskwam, zat ze daar gewoon en keek rond. Ik ben bij haar gaan zitten en sprak haar aan. Ook al kwam er niet onmiddellijk een diep gesprek op gang, toch gaf ze me de indruk dat ik welkom was en mocht blijven zitten. De keer erna was ze er terug en vertelde ze me meer. Ze bleek haar werk te zijn kwijtgeraakt en haar man had haar verlaten. Daarmee waren voor haar alle redenen van bestaan weggevallen. Haar vriendenkring was uiteen gevallen, ze werd eenzaam.
Bij de caravan kreeg ze het gevoel dat haar verhaal goed werd opgenomen, ze werd niet beoordeeld en kreeg gehoor. Geleidelijk aan nam ze niet alleen mij in vertrouwen, maar sprak ze ook met de andere bezoekers. Haar netwerk groeide. Ondertussen heeft ze de kracht om, ook wanneer wij er niet zijn, buiten te komen en af te spreken met mensen die ze bij de caravan is tegengekomen.

Lieve* kwam hier in eerste instantie om geld te vragen. Ze heeft een verslaving en leeft van een leefloon, waarmee ze niet toekomt. Wij geven geen geld, maar wel een boterham als dat nodig is. We gaan haar ook niet van haar verslaving kunnen afbrengen, we zijn geen therapeuten, maar we kunnen haar wel een draagvlak bieden waar ze veel meer is dan alleen maar een ‘verslaafde’. Ze vertrouwde ons toe dat ze haar kinderen niet meer mag zien, en hoewel ze de beslissing begrijpt, doet het haar ook veel verdriet. Hier mag ze zijn wie ze is, ze wordt er niet op afgerekend. Wij kunnen haar haar kinderen niet teruggeven, maar we gaan wel samen met haar op zoek naar welke stappen er mogelijk zijn om haar situatie te verbeteren. Haar situatie gaat op en af. Vooruitgang is ook geen voorwaarde om hier te mogen komen. Mensen zijn hier steeds welkom.

Van Maurice* weten we dat hij al een gevangenisstraf had uitgezeten voor diefstal en geweld. Op een bepaald moment verscheen hij niet meer aan onze caravan. Na een half jaar stond hij er terug. Hij verzuchtte dat het hem niet gelukt was, hij had terug vastgezeten, en vroeg nu schoorvoetend of hij eigenlijk terug welkom was. Het is niet ok wat hij had gedaan, maar toch zijn we naast hem blijven staan en hebben hem niet in de steek gelaten. Wie zijn wij om te zeggen dat hij hier niet meer mag komen.”

“Ik heb hier maar één doel: samen meer mens worden. Ik voel me rijker door dit te doen. Hun leefwereld is zo anders dan die van mij, waardoor ik mijn eigen manier van leven in vraag stel. Dat zet mij in beweging. Ik merk hoe groot de overlevingsdrang is van de mensen die hier komen: ze staan steeds weer opnieuw recht en gaan door.”

* Fictieve naam