Op weg met de Spiritwijzer Ouderenzorg 

Vormingsaanbod voor zorgverleners 

Voor de medewerkers in een woonzorgcentrum is het belangrijk om ogen en oren goed open te houden tijdens het contact met de bewoners en hun naasten. De Spiritwijzer voor de ouderenzorgsector richt daarom de aandacht op volgende twee ‘bronnen’: wat kan je zien als je in de kamer binnenkomt, en wat hoor je – soms tussen de regels – in het dagelijkse contact met de bewoner? Kortom: wat leeft er bij de bewoner op dit moment? 

Naast heel wat verbale uitspraken, wijst deze Spiritwijzer met andere woorden ook op visueel waarneembare aspecten. Niet alle bewoners kunnen zich immers nog voldoende verbaal uitdrukken en daarnaast biedt de context van het woonzorgcentrum als ‘thuis’ van bewoners een schat aan informatie die visueel gedetecteerd kan worden (vb. inrichting van de kamer, observatie van gewoontes en gedrag, …). 

Op de voorkant van het Spiritwijzerkaartje worden vier dimensies onderscheiden, telkens opgedeeld in voorbeelden van wat je kan zien en horen: Gevoelens – Persoon en waarden – Levensverhaal en relaties – Kracht en zin. Binnen deze categorieën is er voldoende aandacht voor spiritualiteit die steun geeft en niet enkel voor spirituele pijn, want het leven in een woonzorgcentrum verloopt niet enkel met crisismomenten, maar ook met momenten van vreugde, verbondenheid, en tevredenheid.  

Er is gekozen voor een eenvoudige en heldere vormgeving. Door zinnen niet af te maken, willen we een grotere waaier aan uitspraken omvatten, zonder dit allemaal letterlijk te hoeven opnemen. Tegelijk worden op de achterkant van het kaartje suggesties gegeven om op een gepaste manier om te gaan met deze levensvragen. Pasklare antwoorden of oplossingen zijn er niet, maar aandacht eraan schenken kan heel betekenisvol zijn voor de bewoner. Drie basishoudingen zijn daarbij belangrijk: benoemen en aftoetsen – open vragen stellen – delen. Er wordt ook gewaarschuwd voor antwoorden die het gesprek afblokken en onmogelijk maken. 

Doelstellingen 

• Deelnemers leren het Spiritwijzerkaartje, de gebruikte terminologie en de vormgeving kennen. 
• Deelnemers staan stil bij hun eigen spiritualiteit en ontwikkelen daardoor (nog meer) bedachtzaamheid op spirituele vragen, noden en krachtbronnen bij anderen. 
• Deelnemers kunnen aan de hand van het spiritwijzerkaartje en door middel van observatie van een beeld- of romanfragment, een verbatim of rollenspel zingevingsvragen detecteren en analyseren vanuit een ‘spiritueel zorg’-perspectief. 

Duur 

1 uur 

Inhoud 

• Een intakegesprek met de aanvrager van de vorming 
• PowerPointpresentatie met essentiële inleiding op en uitleg over deze tool  
• Deelnemers gaan aan de slag met oefenmateriaal 

Kostprijs 

• Onkostenvergoeding 
• Voor of na de vorming wordt de mogelijkheid aangeboden om Spiritwijzers te bestellen of rechtstreeks aan te kopen 

Info en reservering van de vorming 

Tony De Jans
Stafmedewerker pastoraal en identiteit  
tony.dejans@caritas.be
M +32(0)475 36 76 55

Voor een vorming rond meerdere Spiritwijzers kunnen we een uitwerking op maat voorzien na een intakegesprek.